Surinam 2019

Trzeciego dnia obrad konferencji Cross Over / Caran, podczas przerwy kawowej dostaliśmy wiadomość o wyroku na Boutersego. Surinamski sąd ogłosił właśnie wyrok: 20 lat więzienia. Najbliżej do dyktatora podeszła M.; kobiety mają ten dar. Wciskając się między ochronę i kamerzystów cyknęła tę fotkę. Desi Bouterse w polowym mundurze podczas obchodów 44. rocznicy ogłoszenia niepodległości w 1975 roku. Obok, z żółtą opaską na włosach, jego żona (jako first lady pobiera wysoką pensję). Desi Bouterse, aktualnie urzędujący już drugą kadencję prezydent Surinamu, dokonał w 1980 roku wojskowego puczu zwanego zamachem sierżantów. Nazwa wydaje się nie do końca poważna, bo 'pucz pułkowników', a nawet 'zamach stanu kapitanów' brzmiałby być może lepiej, ale przecież lepszy by nie był: w Surinamie zawieszono konstytucję, rozwiązano parlament, a junta rządziła krajem za pomocą dekretów. W 1982 roku zaczęły narastać w kraju protesty. Odpowiedzą były represje. Początkowo zastraszani...

Najmniej do tej pory pisałem o uniwersytecie w Paramaribo. Może dlatego, że wszystko staje się stopniowo drobną rutyną. Wstawanie o szóstej. Prasówka w internecie. Ablucje. Potem wyjście na taras, a na śniadanie talerz różnych owoców. Najpierw kroję nanasi (ananas) - lubię tutejsze gatunki, o innym kształcie i lekko kwaskowym smaku, kiedy jeszcze nie są całkiem dojrzałe, bo pochodzą wprost z ogrodu lub plantacji, a nie z dojrzewalni. Na to idzie pokrojony w plasterki bana (banan) - te małe, krótkie, o cienkiej skórce, które są najdelikatniejsze, najsmaczniejsze. Wreszcie manya (mango) - jest ich w Surinamie wielka różnorodność, małe i większe, podłużne i bardziej okrągłe, zielone i lekko żółtawe, z włóknami w środku i bez, ale wszystkie tak dojrzałe, że w Polsce nie uświadczysz. Czasem zamiast manya kroję papaya (papaja), nucąc, rzecz jasna w afrikaans, piosenkę Lauriki Rauch  Kom sny die papaya  ('Chodź pokrój papaję'). Potem jakieś półtorej godziny pracy w domu. Taks...

Ludzie. Najbardziej ludzie. Budynki są wszędzie. I tak naprawdę takie same. Jak się im dokładniej przyjrzeć. Owszem. Są różnice. Ale nie są istotne. Natomiast ludzie! Nas najbardziej interesują teraz ludzie. Choć dawniej interesowały nas budynki. Tak mojemu przyjacielowi z Krakowa, lekarzowi, powiedzieli znajomi z Francji, których poznał w czasach młodości i którzy zapraszali go do siebie. Dziś wspomina tamtą rozmowę. A ja wspominam to, co mi powiedział, bo jestem tego samego zdania. I robię zdjęcia. Młoda sprzedawczyni ryb. Ten mężczyzna zaczepił nas, bo usłyszał, że mówimy po polsku.  Okazało się, że ma znajomych w Szczecinie.  Robotnik odpoczywający na balkonie remontowanego domu z uśmiechem pozwolił sobie zrobić zdjęcie.  Ale kiedy skierowałem na niego obiektyw, spoważniał. Przydrożny stragan z ananasami w interiorze.  Indianka zabrała gałąź ocienającą owoce, abyśmy mogli zrobić zdjęcia.  Miała ujmujący uśmiech. ...

Właściwie tytuł tego wpisu winien brzmieć "Cross Over oraz Caran", bo taka jest pełna nazwa podwójnej konferencji w Paramaribo. Tak, po to tutaj przyjechałem. Nie jeżdżę po świecie wakacyjnie, w poszukiwaniu coraz nowszych wrażeń. Nie ciągnę do egzotycznych miejsc zostawiając za sobą smugę CO2 bez ważnych, jak sądzę, celów. Ograniczenia finansowe to istotny, ale nie jedyny powód. Do Surinamu, tak jak do Afryki Południowej czy Antyli , przemieszczam się z powodu mojej pracy, która jest też - co wypada przyznać - moim hobby i życiową fascynacją. Wykorzystuję moje zainteresowania "kresami" Holandii - zamorskimi obszarami, gdzie niegdyś panowali Holendrzy. Literatura stamtąd i teksty o ówczesnych koloniach, to najciekawszy dział piśmiennictwa niderlandzkiego. Anton de Kom, 1898-1944 ( www ) Wprawdzie o Surinamie słyszałem już na studiach, ale tak naprawdę zacząłem o nim myśleć w 1988 roku. Podczas mojego pierwszego wyjazdu na stypendium zagraniczne odwiedziłem w ...